Browsing Tag:

Vakantie

3 maart 2019

Blog #14 – Toerisme in Marrakech: tussen vloek en zegen

Behendig ontwijk ik de aandacht van slangenbezweerders, straatverkopers en henna-artiesten. Ik slalom geërgerd tussen de groepen toeristen door die geamuseerd over het Djemaa el Fna plein in Marrakech trekken. Het is druk in de medina van Marrakech. Veel drukker dan toen ik het historische centrum van de stad jaren geleden voor het eerst bezocht. Dat is niet enkel mijn persoonlijke observatie, maar ook cijfers van het Marokkaanse Observatorium voor toerisme bevestigen de toegenomen bezoekersaantallen. In 2018 kozen meer dan 2 miljoen toeristen voor Marrakech als vakantiebestemming. Toerisme is hier booming. En dat heeft impact.

In de afgelopen vijf jaar heb ik Marrakech jaarlijks bezocht. Mijn persoonlijke relatie tot de stad is er een van ergernis en liefde, maar toch keer ik telkens terug. Het uiterlijk van Marrakech is beeldschoon en daarom neem ik haar grillen voor lief. Mensen vragen me soms of ik nog niet uitgekeken ben. Of er geen andere bestemmingen zijn die ik graag wil bezoeken. Maar in tegenstelling tot de vluchtigheid waarmee veel hedendaagse toeristen bestemmingen consumeren, wil ik deze plek oprecht beter leren kennen. Althans, dat probeer ik. Ik ben me er namelijk terdege van bewust dat ook ik niet gevrijwaard ben van het selectieve frame waardoor toeristen een vakantiebestemming aanschouwen.

Toch zie ik steeds scherper welke impact de komst van miljoenen toeristen heeft. De historische medina van Marrakech verandert. Het wordt steeds drukker, maar de lokale bevolking verdwijnt langzamerhand uit het alledaagse straatbeeld. En hoewel voorstanders luidkeels beweren dat de populariteit van Marrakech gunstig voor de werkgelegenheid in de toerismesector is, zwijgen ze in alle talen over het prijsopdrijvende effect op de lokale economie. Negeren ze dat wonen, eten en leven haast onbetaalbaar zijn geworden voor de arme bevolking die van oudsher in dit gedeelte van de stad woont. Dat leidt tot pijnlijke processen van verdringing en uitsluiting. Naarmate de massa toeristen steeds meer ruimte opeist, wordt de medina gereduceerd tot een plek voor Westerse toeristen om hun oriëntalistische fantasieën te beleven.

Al mijn goede bedoelingen ten spijt, als toerist draag ik onbedoeld bij aan de ontwikkelingen in de medina. Dat is een beschamende en confronterende gedachte. Tijdens mijn laatste vakantie in Marrakech heb ik daarom veelvuldig op mijn rol als toerist gereflecteerd. Kan ik als toerist in dit deel van de stad verblijven, zonder de lokale bewoners te benadelen? Aan de hand van persoonlijke observaties en gesprekken met bewoners, ondernemers, toeristen en vrienden in Marrakech heb ik antwoord op deze vraag proberen te formuleren. In de komende weken schrijf ik over mijn ervaringen, inzichten en overpeinzingen met betrekking tot dit onderwerp. Omwille van privacyredenen worden de echte namen van de mensen die ik gesproken heb niet genoemd.