Het is al laat in de avond als ik op de achterbank van de taxi neerplof. “Is dit de eerste keer in Marrakech?” vraagt de chauffeur terwijl hij de auto start. Ik vertel dat ik in de afgelopen jaren regelmatig in Marrakech ben geweest voor korte vakanties. “Marhaba!” reageert hij enthousiast. Vanachter het autoraampje observeer ik het drukke leven op straat. Naarmate we de historische medina van Marrakech naderen, neemt het aantal toeristen in het straatbeeld toe. “Het is druk voor februari” merk ik hardop op. “Tegenwoordig is het hier altijd hoogseizoen” antwoordt de taxichauffeur lachend. Maar al snel wordt de toon in zijn stem ernstiger. “We mogen niet klagen. De toeristen zijn goed voor de werkgelegenheid in de toerismesector, maar het heeft ook een keerzijde.”
Het aantal toeristen dat Marrakech als vakantiebestemming kiest is in de afgelopen jaren explosief gestegen. In 2017 bezochten voor het eerst in de geschiedenis van het moderne toerisme meer dan 2 miljoen toeristen de stad. Sindsdien groeit de stroom toeristen gestaag. Toerisme is hier booming. Hoewel het aandeel van Marrakech op de internationale toerismemarkt nog steeds relatief beperkt is, is het een belangrijke bron van inkomsten. Zo’n 30 procent van het GDP in Marrakech wordt bepaald door verdiensten uit het toerisme. Dat maakt de stad en haar inwoners uiterst kwetsbaar voor tegenslagen in de toerismesector.
De eerste reacties van de bewoners die ik spreek, zijn overwegend positief. Ze wijzen op de toegenomen werkgelegenheid en de stedelijke ontwikkeling. Maar wanneer ik doorvraag blijkt dat de komst van miljoenen toeristen een pijnlijke keerzijde heeft.
Mohammed* komt oorspronkelijk uit Ait Ben Haddou, dat op zo’n 200 kilometer van Marrakech ligt. Twintig jaar geleden verliet hij zijn geboorteplaats om in Marrakech als taxichauffeur te werken. “Eerst was ik verheugd over de groei van het toerisme. Ik zag het als een kans om meer geld te verdienen. Maar met de komst van miljoenen, veelal Westerse, toeristen zijn de prijzen voor wonen, eten en leven haast naar Westerse standaarden gestegen” vertelt hij. Mohammed zag geen andere keuze dan naar een van de buitengebieden van de stad te verhuizen. “Maar ook daar is het leven zwaar door de hoge kosten” verzucht hij.
Een andere chauffeur, Monaim*, beklaagt zich tijdens een taxirit over de werkloosheid, de lage lonen en hoge kosten voor levensonderhoud. Monaim volgde een docentenopleiding aan de universiteit, maar na zijn afstuderen lukte het niet om een passende baan te vinden. Net als veel andere jonge Marokkanen wilde hij graag trouwen en een gezin stichten. Daarom zag hij zich genoodzaakt om een baan als taxichauffeur te accepteren. “Maar dit werk biedt geen perspectief voor de toekomst” benadrukt hij. “Ik ben twee jaar geleden getrouwd, maar ik woon nog steeds met mijn vrouw bij mijn ouders. Het is een kleine woning en we hebben geen privacy. Ik wil heel graag een eigen huis waar we aan een gezin kunnen beginnen, maar ik heb de financiële middelen niet. Voor een man voelt dat als falen.”
* Omwille van privacyredenen worden de echte namen van Mohammed en Monaim niet genoemd.